Nguyễn Ngọc Như Quỳnh qua nét vẽ của Nhạc sĩ Tuấn Khanh |
Nguyễn
Ngọc Như Quỳnh sinh ngày 18/7/1979 tại Nha Trang trong một gia đình Công Giáo
gốc miền Bắc. Năm 1953, ông ngoại Quỳnh là Nguyễn Minh Sơn đưa cả gia đình di
cư vào Nam. Có một chi tiết đặc biệt mà ít người biết đến, Quỳnh là hậu duệ của
vị Thánh tử đạo Anrê Phú Yên. Thánh Anrê được xem là một trong những vị quan
thầy của Giáo lý viên và giới trẻ Công giáo thế giới. Ông được phong Chân Phước ngày
5 tháng 3 năm 2000 bởi Giáo hoàng Gioan Phaolô II. Hiện gia phả dòng họ còn
được lưu giữ tại nhà thờ Quy Nhơn.
Quỳnh
có ông nội và ông ngoại là những sĩ quan cảnh sát dưới thời Việt Nam Cộng Hòa
và cả hai ông đều bị bắt đi tù cải tạo sau 1975. Ông ngoại Nguyễn Minh Sơn là
một cảnh sát điều tra, chịu trách nhiệm thẩm vấn những vụ án liên quan đến
chính trị. Bố của Quỳnh - ông Nguyễn Ngọc Anh sinh năm 1956 và là một Thương
phế binh VNCH. Giấy tờ còn ghi rõ “Binh nhì Nguyễn Ngọc Anh, số quân
76/409.342, tham gia hành quân chiến dịch Hòa Bình 23/BĐQ/2/74 và bị thương ở
tọa độ ZA199.200Pleime Pleiku bởi đạn AK vào chân trái”. Sau khi Sài Gòn thất
thủ, người lính biệt động Nguyễn Ngọc Anh cũng bị “lùa” đi tù cải tạo hơn một
tháng.
Nguyễn
Ngọc Như Quỳnh học chuyên ngành Anh ngữ tại Đại học Khoa học Xã hội & Nhân
văn TP.HCM. Sau này cô làm việc trong một Công ty du lịch nước ngoài cho tới
khi bị bắt.
Nguyễn
Ngọc Như Quỳnh là một trong những Blogger nổi tiếng tại Việt Nam. Cô bắt đầu
được công luận chú ý từ khoảng năm 2009 với bút danh Mẹ Nấm. Đây là thời điểm
được cho là khó khăn lớn đối với các tiếng nói phản biện trong nước, nhất là
sau khi một loạt những người bất đồng chính kiến bị bắt theo điều 88 vào cuối
năm 2008.
Thời
gian Quỳnh lăn lộn bên ngoài, tôi đang phải chống chọi với những năm tháng
trong tù. Sau khi mãn án, tôi và Quỳnh cùng làm việc chung với nhau trong Mạng
Lưới Blogger Việt Nam. Đây không phải lần đầu tiên Quỳnh “ăn cơm tù”, cô từng
bị giam giữ chín ngày với cáo buộc “lợi dụng quyền tự do dân chủ để xâm hại lợi
ích của nhà nước” hồi tháng 9/2009.
Nhìn
khối công việc Quỳnh làm và những gì cô đã đóng góp cho cuộc vận động dân chủ ở
Việt Nam, tôi thực sự thán phục. Không biết cô lấy thời gian, sức lực ở đâu để
vừa chăm cho con, vừa đi làm và vừa góp sức tranh đấu.
Sức
khỏe Quỳnh không tốt, cô mắc bệnh máu loãng và mang trong người một khối u. Thi thoảng hai
chị em đang trao đổi công việc, Quỳnh phải tạm ngừng để đi nằm hoặc đi uống
thuốc. Hồi đầu năm, Quỳnh tâm sự với tôi “Em chỉ ngại một ngày nào đó, bệnh
viện thông báo rằng khối u của em di căn, thì…”. Nói tới đó Quỳnh bỏ lửng, rồi
lại thao thao bàn công việc như không có gì xảy ra. Trong khi đó, tôi không còn
tâm trạng nào nói về công việc nữa. Những lúc như thế, Quỳnh lại chê tôi dở,
hay để nỗi buồn lấn át.
Tôi hơn
Quỳnh hai tuổi nhưng tôi thua xa Quỳnh về kinh nghiệm sống, hiểu biết xã hội và
lòng can đảm. Tôi chỉ hơn Quỳnh về kinh nghiệm ở tù thôi, nhưng điều đó, tôi
cầu mong sao Quỳnh sẽ chẳng bao giờ vượt qua tôi. Ngoài áp lực từ nhà cầm
quyền, từ công việc, Quỳnh còn chịu nhiều sức ép từ những kẻ không thiện chí
với cô. Đôi khi vì vô tình hoặc cố ý, người đời trao cho Quỳnh những cay đắng
ngoài sức chịu đựng của một con người bình thường.
Nguyễn
Ngọc Như Quỳnh ít nói về bản thân, vì thế những gì tôi vừa chia sẻ có lẽ khiến
bạn đọc ngạc nhiên. Những người yêu mến luôn bày tỏ sự mến phục và đồng cảm với
một người mẹ đơn thân như Quỳnh. Nhưng cũng không ít người coi đó là cơ hội và
đề tài để tấn công cô. Sự tự vệ của Quỳnh, đôi khi càng gây thêm những rắc rối
khác. Không ít lần tôi đã chứng kiến những ẩn ức, tổn thương và nỗi cô đơn mà
Quỳnh phải một mình gánh chịu. Nhưng ý chí và nghị lực của Quỳnh đã giúp Quỳnh
không gục ngã." Với tôi, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh thật sự là một phụ nữ đầy
bản lĩnh. Cô cản đảm không chỉ khi đối mặt với những thử thách, mà còn dám
đương đầu với mọi chỉ trích và luôn tỏ thái độ sòng phẳng trước mọi vấn đề.
Nhìn
lại chặng đường bốn năm qua với những chiến dịch, phong trào mà Mạng Lưới
Blogger Việt Nam đã khởi xướng, không nhiều để tự hào nhưng đủ để khích lệ nhau
trên chặng đường khó khăn phía trước: “Lời tuyên bố của các công dân
tự do”, “Tuyên bố 258”, “Dã ngoại nhân quyền”, “Cà phê 258”, “Phong trào “Không
bán nước”, “No- HD981”, “Chúng Tôi Muốn Biết”, “We Are One”. Gần
đây nhất là phản đối Đường lưỡi bò và các hoạt động bảo vệ môi trường. Không
quá lời khi nói rằng, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh là một trong những bloggers để lại
dấu ấn đậm nét nhất trong cuộc chiến chống lại tập đoàn Formosa. Ngay từ khi
thảm họa môi trường xảy ra từ sáu tháng qua cho đến khi bị bắt, Quỳnh đã liên
tục có những bài viết phân tích sâu sắc, góp phần gia tăng sức mạnh cho phe “lề
dân” trong cuộc chiến truyền thông với “lề đảng”. Bên cạnh đó, không thể không
kể đến các hoạt động đường phố mà cô và các bạn ở Nha Trang đã thực hiện.
Ngoài
những việc làm cụ thể trên, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đã làm nhiều công việc thầm
lặng khác. Một trong những “mảng” cô sốt sắng nhất là đấu tranh cho các Tù nhân
lương tâm và dành mối quan tâm đặc biệt cho các nạn nhân tử vong khi “làm việc”
trong các trụ sở của cơ quan công quyền.
Nhưng
sẽ là thiếu sót nếu không nhắc đến bà Tuyết Lan, mẹ của Nguyễn Ngọc Như Quỳnh.
Giống như mẹ tôi, bà Lan luôn là người ủng hộ tinh thần cho con gái mình trong
mỗi bước đường tranh đấu. Tuổi sáu mươi của bà Lan, lẽ ra đã được nghỉ ngơi
nhưng bà lại bắt đầu một chặng đường mới đầy chông gai, cơ cực. Không biết bà
sẽ xoay xở ra sao để chăm cho hai đứa cháu nhỏ, một mẹ già chín mươi tuổi ốm
đau bệnh tật. Và nhất là làm hậu phương cho cô con gái tù đày không biết bao
giờ mới có ngày đoàn tụ. “Cô chỉ còn biết trông cậy vào Chúa thôi, cháu ạ”, lần
nào nói chuyện với tôi, bà cũng nói câu ấy.
Bước
chân vào nhà tù, Quỳnh để lại một khoảng trống không nhỏ trong lòng người mẹ
già. Và một gánh nặng quá lớn cho chúng tôi, những anh chị em của Quỳnh.
14.102016
#FreeMenam
No comments:
Post a Comment